To μακρύ πρωτόκολλο στο παρελθόν θεωρείτο ότι το «χρυσό» πρωτόκολλο για την εξωσωματική, γιατί ήταν το μόνο που επέτρεπε την πληθωρικότερη διέγερση των ωοθηκών χωρίς τον κίνδυνο της πρώιμης ωορρηξίας ο οποίος και αποτέλεσε το βασικό εμπόδιο για επιτυχία στα πρώτα χρόνια της εξωσωματικής. Το μακρύ πρωτόκολλο διέγερσης διακρίνεται σε τρεις φάσεις
- Φάση της καταστολής με GnRH ανάλογα που ξεκινούν από την δεύτερη φάση του προηγούμενου κύκλου, συνήθως τη 21η ή 22η ημέρα ενός κύκλου 28 ημερών και κρατά περίπου 10-14 ημέρες
- Φάση διέγερσης με γοναδοτροπίνες (Μenopur, Gonal, Puregon,Altermon πληροφοριες με λινκ στην εντητα θεραπεια υπογονιμοτητας-φαρμακα..). Η φάση διέγερσης ξεκινά αφού διαπιστωθεί βιοχημικά με εξετάσεις αίματος δηλαδή ότι η καταστολή έχει ενεργοποιηθεί. Αυτό διαπιστώνεται με μία εξέταση οιστραδιόλης τη 10η ημέρα της καταστολής. Εφόσον η οιστραδιόλη είναι χαμηλότερη από 50 pg/ml η ωοθηκική διέγερση μπορεί να ξεκινήσει. Η δοσολογία των φαρμάκων προσδιορίζεται από την αναμενόμενη αντίδραση των ωοθηκών. Όταν αναμένεται έντονη αντίδραση οι γοναδοτροπίνες χορηγούνται σε πολύ ήπια δοσολογία λόγω του κινδύνου εκσεσημασμένης αντίδρασης και υπερδιέγερσης. Από την άλλη πλευρά, όταν αναμένεται πτωχή αντίδραση μπορούν να χορηγηθούν έως 450 μονάδες ημερησίως οι οποίες και έχουν αποδειχθεί κλινικά χρήσιμες για την επίτευξη κύησης. Υπέρβαση αυτής της δόσης έχει αποδειχθεί με βεβαιότητα ότι δεν βελτιώνει τα αποτελέσματα (Cochrane Review). Η διάρκεια αυτής της αγωγής κρατά περίπου 12 με 16 ημέρες και κατά τη διάρκεια της διενεργείται υπερηχογραφικός και βιοχημικός έλεγχος που περιλαμβάνει μέτρηση οιστραδιόλης και ενίοτε προγεστερόνης).
- Φάσεις της ωοληψίας, της γονιμοποίησης και της εμβρυομεταφοράς.
Όταν λοιπόν η ωοθηκική διέγερση αποδώσει τα περισσοτερα δυνατά ωάρια και ολοκληρωθεί, τότε θα αποφασιστεί και αποφασιστεί και η μέρα της ωοληψίας. Για να φτάσουμε στην ωοληψία, γίνεται η τελευταία ένεση της χοριακής γοναδοτροπίνης (Ovitrelle ή Arvekap) και 36 ώρες μετά περίπου διενεργείται η ωοληψία με μέθη. Συλλέγονται λοιπόν τα ωάρια και ζητείται επίσης από τον σύντροφο να δώσει το σπέρμα του για γονιμοποίηση. Το σπέρμα υφίσταται ιδιαίτερη επεξεργασία προκειμένου να απαλλαγεί από μικρόβια και να επιλεγούν τα καταλληλότερα σπερματοζωάρια προς αξιοποίηση και γονιμοποίηση των ωαρίων που συλλέχτηκαν κατά την ωοληψία. Ακολουθεί είτε η κλασική γονιμοποίηση είτε η μικρογονιμοποίηση και 3 εώς 5 ημέρες μετά την εργαστηριακή καλλιέργεια των εμβρύων η εμβρυομεταφορά.