Η αντιμετώπιση της όλης πορείας της γέννησης, από τη σύλληψη ως το θηλασμό, καθρεπτίζει το γενικότερο κλίμα της εποχής μας: την τάση να ελέγχεται και να καθοδηγείται η ροή των φυσικών γεγονότων, την όλο και εντονότερη υποχώρηση της ανθρώπινης, πρακτικής ικανότητας μπροστά στην πρόοδο της τεχνολογίας, την αδιαφορία απέναντι στη συναισθηματική διάσταση κάθε ανθρώπινου σύμβαντος.
Εστιάζοντας την προσοχή και τη φροντίδα τους στα μεμονωμένα όργανα, οι επαγγελματίες υγείας φαίνεται συχνά να ξεχνάνε πως αυτά ανήκουν σε έναν ανθρώπινο οργανισμό που έχει ανάγκη, έξω από τους δοκιμαστικούς σωλήνες και τα μόνιτορ, να ανασυντεθεί και να αναγνωριστεί ως ολόκληρο ψυχόσωμα.
Η γυναίκα συμμετέχει στην εμπειρία της μητρότητας με όλο τον εαυτό της: με ολόκληρο το σώμα της, με το συναισθηματικό της κόσμο, την πολιτιστική της κληρονομιά, τους φόβους της, την εκφραστικότητά της. Η καταιγίδα των συναισθημάτων που την διαπερνάει τις ώρες του τοκετού, τα δυνατά κύματα του πόνου, το αναγκαστικό άνοιγμα του κόλπου την βάζουν σε μια συγκινητική κατάσταση ιδιαίτερα ευαίσθητη και τρωτή, βάσει της οποίας έχει ανάγκη να αναγνωριστεί και να στηριχτεί απ’ όσους βρίσκονται δίπλα της.
Όταν η επίτοκος αντιμετωπίζεται με τρόπο απρόσωπο και ψυχρό, όταν περιορίζεται στην έκφραση και την κίνηση, όταν δεν νιώθει αναγνώριση για τη συναισθηματική της κατάσταση, γίνεται παθητική, αισθάνεται ανήμπορη, βυθίζεται στο φόβο. Και αποσύρεται ψυχικά και σωματικά από την εμπειρία που βιώνει. Αυτή η στάση μη-συμμετοχής λειτουργεί αρνητικά στην εξέλιξη της γέννησης, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο φόβου και έντασης, που συνήθως οδηγεί σε μεγαλύτερη αίσθηση του πόνου και ενδεχομένως σε επιπλοκές. Σωματικά η απόσυρση εκδηλώνεται με μια σειρά μυϊκών συσπάσεων, ιδιαίτερα στις περιοχές του σώματος που παρουσιάζουν σε κάποιο βαθμό μια χρόνια ακαμψία. Το σώμα, όπως τονίζει η Ραϊχική θεραπευτική προσέγγιση, καθρεπτίζει το συγκινησιακό κόσμο του ανθρώπου, πάνω του διαβάζεται ολόκληρη η ιστορία του. Και κάθε γυναίκα βιώνει την εγκυμοσύνη, τον τοκετό, το θηλασμό με τη δική της μοναδική ψυχοσωματική δομή.
Οι επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται με τη γέννηση και παραβρίσκονται στον τοκετό οφείλουν να αναγνωρίζουν και να σέβονται τη γυναίκα σε όλες τις διαστάσεις της υπαρξής της.
Όταν η γυναίκα είναι σε επαφή με τους ρυθμούς και τις ανάγκες του σώματος της, τότε μπορεί να ζήσει τον τοκετό της ενεργητικά και ικανοποιητικά, να ανακαλύπτει μέσα της τη βαθύτερη σοφία του θηλαστικού που θα την οδηγήσει στη θετική, φυσική πορεία της γέννησης.
Και ο άλλος πρωταγωνιστής του τοκετού, το μωρό, έχει απόλυτη ανάγκη να γίνουν σεβαστοί οι φυσικοί ρυθμοί της γέννησης, έτσι ώστε η υποδοχή του στον κόσμο να είναι ήπια και μη-τραυματική για την εξαιρετικά ευάλωτη υπαρξή του.
Η προστασία της βαθιά βιοψυχικής σχέσης μητέρας-παιδιού, με την εξασφάλιση της συνεχούς επαφής μεταξύ τους και ενός ικανοποιητικού θηλασμού, αποτελεί απαραίτητο, θεμελιώδες στοιχείο για το θετικό ξεκίνημα του νέου ανθρώπου και τη δόμηση ένός υγειούς χαρακτήρα.
Επομένως η στάση των επαγγελματιών υγείας απέναντι στη γέννηση, πέρα από την καθαρά ιατρική της πλευρά, περιέχει μια διάσταση ψυχολογική που επιρεάζει σημαντικά τη διαμόρφωση του κοινωνικού βιώματος.
Sandra Franzia, Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια